Laatste week juli; de hondsdagen zijn begonnen....

De hondsdagen is een aanduiding van de periode van ongeveer 20 juli tot 20 augustus. De naam is gerelateerd aan het sterrenbeeld Grote Hond. De heldere ster Sirius van dat sterrenbeeld komt dan gelijk met de Zon op, en is dan niet te zien. In Nederland is deze periode gemiddeld de warmste van het jaar.
 (bron: Wikipedia). 

En dat klopt.... typisch Nederlandse zomer hoor ik op de radio vanochtend (31 juli 2016) bij VARA Vroege Vogels. 20 tot 22 graden, half tot zwaar bewolkt met hier en daar een bui. 

De week begon echter met opwinding; een ree in de berm vlak bij Zonnebeek. Zonder aarzeling belde ik met de Dierenambulance Enschede, die prompt reageerde. De dienstdoende medewerker (= vrijwilliger!) heet Claudia en was snel ter plaatse. Gezamenlijk hebben we het dier naar de dichtstbijzijnde dierenarts gebracht echter..... 
het ree-kalf heeft het niet mogen redden. Oorzaak is waarschijnlijk wormen. Ze was reeds te verzwakt. Niet alleen in maag en darmen zaten de wormen, maar ook in de longen. 

Op weg naar mijn gebiedje kijk ik nog even naar de bijzondere fraaie kleur van de wilde chicorei (Chicorium intybus) waarop ik een halvemaanzweefvlieg (Scaeva pyrastry) zie zitten. Wat een kleurenpracht! (klik op de foto voor een vergroting).

Dat sprake is van zomer betekent niet dat je geen paddenstoelen kunt zien.





Hier een Parel ameniet (Amenita rubescens). Een eetbare paddenstoel, die echter alleen gekookt gegeten mag worden. Pas op: deze kan worden verward met de giftige panterameniet, waarvan de hoed duidelijk geribd en de ring glad is.

Even verderop staat een prachtige Gewoon duizendblad (Achillea millefolium) in volle bloei. Prachtig dat bloemenscherm; apart heb ik het blad hiervan ook gefotografeerd. 

Nog zo'n zomerbloeier is de Echte valeriaan (Valeriana 
officininalis); een oud geneeskruid, een middel dat als rustgevend en kramp opheffend gebruikt werd. Hiervoor worden de stoffen uit de wortelstok verzameld. Hier twee Bruine zandoogjes vastgelegd op de foto.

3e week juli: tropisch warm

De zomer houdt aan en laat zich van z'n beste kant zien. Bloeiers volop en prachtige vlinders; zoals hier het Klein geaderd witje (Pieris napi). Deze vlinder wordt vaak ten onrechte aangezien als bedreiging voor de koolplanten. Deze vlinder is actief, zelfs bij bewolkte hemel. Hier zien we haar (bij huis) op de Hortensia.

Hieronder zijn vruchten te zien van de verschillende bomen in 'mijn' gebiedje. Hier de bessen van de Vuilboom of Sporkehout (Frangula alnus). Zowel de bast als de bessen hebben een laxerende werking; het sap van de giftige (!) bessen werd vroeger gebruikt als laxeermiddel. Hier is één van de bessen reeds donker gekleurd en nagenoeg rijp.
Iets verderop staat de Amerikaanse vogelkers (Prunus serotina).

Het zijn kleine eetbare kersen. Als ze goed rijp zijn is de smaak zoet, maar ook bitter. Beroemd is het Terschellinger wilde kersenbier; in Amerika gebruikt men de kersen voor het bereiden van cherry rum!

In de rand van de sloot zie ik een bonte schakering van kleuren. Achterin staan enorme exemplaren van de reuzenbereklauw (Heracleum mantegazzianum). Het is een van de meest algemeen voorkomende schermbloemigen; zijn grote, platte bloemschermen worden door talloze insecten in juli en augustus bezocht. De bloemen verspreiden een onaangename geur.

In het dagblad Tubantia van zaterdag 23 juli staan twee artikelen over deze bereklauw die met wortel en tak moet worden uitgeroeid. Niet alleen verdringt de plant inheemse plantensoorten, maar is gevaarlijk doordat het fors lichamelijk letsel kan veroorzaken. Harry Koster van Landschap Overijssel ziet de soort onstuimig groeien in gebieden van het Landschap Overijssel rond Enschede; Groot Brunink, Smalenbroek en in de Ecozone in Glanerbrug.

Zomerbloei

De zomerbloei van de tamme kastanje (Castanea sativa) is bijzonder fraai. De mannelijke bloem is goudkleurig en vormt een parelsnoer waaraan rechtopstaande, lange katjes zitten. De vrouwelijke bloemen bevinden zich aan de basis van deze katjes, omgeven door een groene schubachtig bebladerde vruchtbeker. Hier goed te zien op beide foto’s.

De hoofdjes-achtige mannelijke bloemen vormen een parelsnoer waaraan rechtopstaande, lange katjes zitten. De vrouwelijke bloemen bevinden zich aan de basis van de katjes, omgeven door een groene, schubachtig bebladerde vruchtbeker. Helaas worden bij ons de vruchten zelden rijp, waardoor ze ook klein blijven. In de landen rond de middellandse zee maakten ze vroeger een soort pap, pollenta genaamd. In de armere streken van Italie, Spanje en de Balkan wordt deze nu nog gegeten. Men droogt eerst de kastanjes langzaam boven een open vuur, waarna ze gemalen worden en met melk gemengd. Een delicatesse voor de fijnproever…..

Wat schetste onze verbazing dat er plotseling een ooievaar (Ciconia ciconia) in de weide bij Zonnebeek te zien was. Een niet alledaags verschijnsel. De ooievaar is nog steeds een schaarse broedvogel in ons land; de soort staat nog steeds op de rode lijst. Het voedsel bestaat uit kleine gewervelde dieren en grote insecten. Zoals te zien is, is er net gemaaid; wellicht dat er iets lekkers nog te vinden is tussen het maaisel....

Het weer is wisselend zomers; regen en zon bij gemiddelde temperaturen. Er zijn nog steeds volop vlinders waar te nemen. Zoals hier het Bont Zandoogje (Pararge aegeria). Ze leeft als vlinder circa 20 dagen! Het is een algemene dagvlinder en bewoont plaatsen met een afwisseling van licht en schaduw. De gevlekte vleugeltekening biedt een uitstekende camouflage, zoals hier te zien op de schors van de boom.

Het is onmiskenbaar hoog zomer! De Wilde Lijsterbes (Sorbus aucuparia) heeft inmiddels rijpe roodkleurige bessen; ze steken fraai af tegen de blauwe hemel (zie bijgaande, overigens matige foto). Soms bereidt men uit de bessen een gelei die uitstekend smaakt en veel vitamine C bevat. Vroeger maakte men er een drank uit die scheurbuik moest voorkomen. Vogelvangers gebruikten de bessen als lokaas bij de vangst van lijsterachtigen. Van het sterke, buigzame, geel-grijze hout maakte men vroeger handgrepen voor gereedschap.

Eerste week juli; nat en droog

De eerste week van juli kenmerkte zich door wisselende weersomstandigheden; veel regen en sombere luchten afgewisseld met perioden met volop zon. De waarnemingen waren echter spectaculair, getuige enkele afbeeldingen die ik mocht maken zoals deze....

Helaas niet helemaal scherp, maar we keken zeker 15 seconden elkaar aan zonder beweging. Ik pakte de camera en schoot gelijk deze foto. Een onvergetelijk moment.
Het pad naar het bos is gemaaid; de gevarieerde grassoorten geven nog kortstondig een heerlijke geur af. (Lotus corniculatus). Karakteristiek is het samengestelde blad; van de 5 bijna even grote blaadjes zit één paar direct aan de basis van de bladsteel, op grote afstand van de overige 3 blaadjes....
Echter zichtbaar worden aan beide zijkanten van het pad kleurrijke vegetatie zoals gewone rolklaver.



Iets verderop staan kleine witte bloemetjes bij een eikenhouten paal van de afrastering.
Je moet goed kijken, zo klein zijn ze. Vogelmuur (Stellaria graminea). 

De botanische naam Stelleria betekent kleine ster; je hoeft de bloem van Vogelmuur maar te bekijken om te begrijpen waarom. Elk van de 5 kroonbladeren is zo diep gespleten dat een 10 stralige ster ontstaat.

Eenmaal bij het heideveld aangekomen, blijf ik genieten van de grote hoeveelheid vlinders; met name het heideblauwtje (Plebejus argus) is hier talrijk aanwezig. Het is een aantrekkelijke dagvlinder met de zogenaamde zilverbeslag, zijnde de blauwe vlekken. Hier het mannetje en het vrouwtje gesnapt met de camera.














Iets verderop zie ik op een aangevreten beukenblad een fraaie rups; heeft zich duidelijk tegoed gedaan aan het malse blaadje. Ik meen dat het de rups is van de Atalanta (Vanessa atalanta). Dit blijkt onjuist te zijn. Steun en toeverlaat in deze is Erika. Zij vindt de uiteindelijke naam van de vlinder die hoort bij deze kleurige rups; Acronicta alni ofwel de Elzenuil. Het is een nachtvlinder. Ik lees op Wikipedia dat de vlindersoort redelijk zeldzaam is en voornamelijk in het oosten van het land te zien is! Bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/Elzenuil